12 levha kanunları ne demek?

12 Levha Kanunları

12 Levha Kanunları, MÖ 450 yıllarında Roma Cumhuriyeti döneminde oluşturulan ve Roma hukukunun temelini oluşturan bir dizi kanundur. Pleblerin (sıradan halk) patricilere (aristokratlar) karşı yürüttüğü mücadeleler sonucunda ortaya çıkmıştır.

Oluşumu ve Amacı:

• Patricilerin keyfi uygulamalarına son vermek ve hukukun herkes için eşit uygulanmasını sağlamak amacıyla oluşturulmuştur.
• Daha önce yazılı olmayan ve sadece patricilerin bildiği geleneksel hukuk kurallarını yazılı hale getirerek, pleblerin de hukuku bilmesini ve haklarını savunmasını amaçlamıştır.
• On kişilik bir komisyon (Decemviri Legibus Scribundis) tarafından hazırlanmıştır.

İçeriği:

12 levha üzerine yazılarak halka açık bir şekilde sergilenen kanunlar, çeşitli konuları kapsıyordu:

• Usul Hukuku: Mahkemelerde takip edilecek süreçler, dava açma ve savunma hakları gibi konuları düzenler.
• Aile Hukuku: Evlenme, boşanma, velayet gibi ailevi ilişkileri düzenler.
• Miras Hukuku: Mirasın paylaşımı, vasiyetname gibi konuları düzenler.
• Borçlar Hukuku: Borç ilişkileri, sözleşmeler, tazminat gibi konuları düzenler.
• Ceza Hukuku: Suçlar ve cezalar, yargılama usulleri gibi konuları düzenler.
• Kamu Hukuku: Devletin organizasyonu, vatandaşlık hakları gibi konuları düzenler.

Önemi:

• Roma hukukunun başlangıcı olarak kabul edilir ve sonraki yüzyıllarda geliştirilen Roma hukukunun temelini oluşturmuştur.
• Hukukun üstünlüğü ilkesinin gelişmesine katkıda bulunmuştur.
• Batı hukukunun ve günümüz modern hukuk sistemlerinin oluşmasında önemli bir etkiye sahiptir.
• Hukukun yazılı hale getirilmesi ve herkese açık olması, hukuk güvenliğinin sağlanması açısından önemli bir adım olmuştur.